28 maart 2024
Laatste:

Selectief luustern

23 januari 2023

Iederene kent wel volksverhalen. Verhalen vertellen is al eeuwm de meniere um geschiedenis aover te draagn an volgende generaoties. Wiej kent ‘t spelletje dat in ’n kring ’n tekst wordt deur-efluusterd. An ‘t ende hef iederene ’n beurte ehad en is van ‘t oorspronkeleke verhaal niks meer aover. Der is van alles bie fantaseerd of weg-elaotn.
An de aoverkante van de Iessel lig Slot Nijebeek. Door heel Graaf Eduard zien breur Reinald gevangen. Dat was in de veertiende eeuw en nog steeds wodt dat verhaal verteld.
Dat Reinald in gevangenschap zo dikke was ewodden dat de muurn met pikhouweeln wodden esloopt um ‘m vriej te kriegn is der bie verzonn.
Ton de Spanjaarden in 1572 Zutphen binnvelen zolln der honderden stadsen in de Iessel verzaopen waen of in Gorssel op-ehangn. In hedendaags onderzeuk wodt een en ander betwiefeld, umdat der gin bewies is.
Met mondelinge aoverdracht van geschiedenis, neet te verwarren met ‘t vasteleggen van Oral History, wodt verhaaln mooier, slimmer of spannender emaakt. Met de kale woorheid hef dat neet van doon.
Wiej laeft met de snelheid van social media, dat vat ik ok maor effen onder ‘vertellen’. De onzin vlög ons um de oorne. ’t Is kunst ewodden um de woorheid te ontdekken.
Wiej hebt onafhankeleke journalistiek neudeg um de woorheid op schrift te stellen en in beeld te brengen. Kóns heurn ik ’n interview met de oorlogsjournaliste Kysia Hekster. In woord en beeld zagge wiej eur in gesprek met gebombardeerden. Zee leet ons, net as onze dorpsgenoot Bud Wichers dat dut, de warkeleke ellende van ’n oorlog zeen, zo ‘t heurt.

Onafhankelek niejs steet zwoor onder druk. Wat do’w der met ons allen an um de vriejheid te bewaken den ons recht gif um te zeggn en te schrievm wa’w denkt? Verhalen vaan mensen en gebeurtenissen ter plekke objectief registreern is van groot belang, de echte toestand van ’n land wodt zichtbaar; ’t wegkieken moeileker. Met dat luustern naor wat de mensn bezeghöldt steet ’t der in ons aegen land neet te bes veur. ’t CPB publiceern kóns ’n alarmerend rapport. Met gladde politieke präötjes en economisch machtsspel is de boel vernaggeld. Wat gao’w door an doon?